Xaricdə təhsil "bazarı": Diplomlar niyə təsdiqlənmir? - AKTUAL

Cəmiyyət

Noyabr ayı üçün diplomların tanınması üzrə müraciətlərin statistikası açıqlanıb.Təhsildə Keyfiyyət Təminatı Agentliyindən verilən məlumata görə, ötən ay üzrə 360 müraciətçinin 287-si barədə müsbət qərar verilərək müvafiq şəhadətnamələr təqdim edilib, 73 nəfərin müraciəti isə mənfi qərarla yekunlaşıb.Tədris yükünü mənimsəmək üçün təhsil aldığı ölkənin ərazisində kifayət qədər olmaması səbəbi ilə 62, təhsilalma forması üzrə 7, akkreditasiyasız ali təhsil müəssisəsi üzrə 2, digər səbəblər üzrə 2 nəfərin müraciəti mənfi qərarla yekunlaşıb.Ölkələr üzrə müraciətlərin sayına nəzər saldıqda Ukraynadan 104, Rusiyadan 101, Türkiyədən 75, Gürcüstandan 39, Birləşmiş Krallıqdan 5, digər ölkələrdən isə 36 müraciətin olduğu müşahidə olunur.Ən çox müraciət olunan ixtisaslara gəlincə, maliyyə üzrə 50, iqtisadiyyat üzrə 45, menecment üzrə 21, biznesin idarə edilməsi üzrə 20, beynəlxalq münasibətlər üzrə 16 müraciətçi qeydə alınıb.Qeyd edək ki, sənədlərə ortalama baxılma müddəti 12 iş günü təşkil edib.
Belə bir sual ortaya çıxır. Xaricdə təhsil almaq istəyən gənclər bu kimi hallarla qarşılaşmamaq üçün hansı nüanslara diqqət etməlidir?

Məsələ ilə bağlı “Sherg.az”a danışan Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin əməkdaşı, elm və təhsil məsələləri üzrə tədqiqatçı Elmin Nuri bildirib ki, Elm və Təhsil Nazirliyinin tabeliyindəki Təhsildə Keyfiyət Təminatı Agentliyi hər ay tanınan və tanınmaqdan imtina edilən diplomların siyahısını təqdim edir:

"Təminatı Agentliyi hər ay tanınan və imtina edilən diplomların siyahısını təqdim edir. Diplomu tanıtmaq istəyən imtahan verməlidir. Kadr kimi sahiblənəcəyi ixtisasa görə yararlığını sübut etmək üçün müsabiqədən keçməlidir. Müəyyən şəxslər bu sınaqlardan keçə bilmir. Bəzən isə başqa səbəblərdən diplom tanınmır. Misal olaraq üniversitetin özünün etibarsızlığı, yəni tanınacaq universitetlər siyahısına daxil olmamasıdır. Elə şəxs var ki, qiyabi təhsil üçün ildə 2 dəfə getməlidir. Amma 4 il ərzində bir dəfə də olsun xarici pasportuna möhür vurulmayıb. Ukraynada təhsil alan həmyerlimiz təhsil üçün ora 4 il ərzində cəmi iki dəfə gedib. Bu şəxs əmək bazarına hansı bacarıqla töhvə verə biləcək? Noyabr üzrə də 360 müraciət edənlərin arasından 287-si barədə müsbət qərar verilib, 73 nəfərinki isə mənfi qərarla yekunlaşıb. Bu statistika təxminən stabil olaraq qalır. Bu məsələlərdə diqqətli olmaq lazımdır. Xaricə təhsilə yollanan gənclərimizin çoxu qəbul imtahanından az bal toplamış şəxslərdir. Bəziləri 200 balı belə toplaya bilmir və nə yolla olursa, olsun tələbə adını qazanmaqdan ötrü xaricə yollanır. Əsasən də Türkiyə,Rusiya, Gürcüstan, Ukraynaya getməyi planlaşdırırlar".


Ekspert vurğulayıb ki, əvvəlcədən bu universitetlər haqqında araşdırma aparsınlar:
"Bir sözlə, oxumaq istədikləri üniversitetlərin Azərbaycanda tanınıb-tanınmasını mütləq dəqiqləşdirsinlər. Xaricdə təhsil üzrə şirkətlər həddindən artıq çoxdur. Hər il yayda yeni təhsil şirkətləri yaradılır. Müəyyən təbəqə buna "bazar" kimi baxır. Həqiqətən gənclərimizə fayda verən şirkətlərin əməyi danılmazdır. Onlar müəyyən detalları bildikləri üçün valideyn və abuturiyent üzərində manipuliyasiya etmək imkanları çox genişdir. Hər xaricdə təhsil üzrə şirkətlərə aldanmasınlar və hər tərəfli araşdırsınlar".